Kolumbarium na cmentarzu Bernardyńskim: nowe możliwości pochówku
Kolumbarium na cmentarzu Bernardyńskim w Wilnie, założone w grudniu 1810 r., szybko stało się prestiżowym miejscem pochówku zasłużonych osób. Główne źródła informacji o kolumbarium i pochówkach, pochodzą z 1937 r., kiedy to wileński archiwista Wacław Wejtko spisał inskrypcje nagrobne i sporządził schemat pochówków. Dane te można uzupełnić odpisami L. A. Zasztowta z 1885 r. oraz innymi źródłami z początku XX w.
W. Wejtko podaje dwa schematy kolumbarium na cmentarzu Bernardyńskim. Zachodnie kolumbarium, zwane katakumbami, miało trzy kondygnacje z 37 wnękami na każdej, łącznie 111 nisz. Wschodnie kolumbarium również miało trzy kondygnacje, ale z 24 wnękami na każdej, łącznie 78 nisz. W kolumbarium zachodnim pochowano wiele znanych osób, w tym profesora Uniwersytetu Wileńskiego Korneliusza Pocołojewskiego oraz generała armii napoleońskiej Jozepha Lefebvre. Pochówki te były często opisywane w księgach zgonów kościoła bernardyńskiego.
Po II wojnie światowej, w latach 1945-1948 r. kolumbarium zostało zniszczone, a szczątki przeniesiono do grobu obok kaplicy. W 1999 r. kolumbarium zostało odbudowane z funduszy miejskich, ale ponownie wymagało remontu. Obecnie, po renowacji, kolumbarium ma służyć jako miejsce pochówku dla zasłużonych mieszkańców Wilna.
Chociaż informacyjny panel wskazuje, że prace renowacyjne zakończą się dopiero jesienią 2026 r., kierownik projektu Vincas Brezgys obiecał, że kolumbarium zostanie ukończone wcześniej. Brezgys również zobowiązał się do zapewnienia, że pracownicy nie pozostawią narzędzi ani śmieci w miejscach pochówku.
________________
Bernardyńskie kolumbarium w Wilnie to ważny element dziedzictwa kulturowego miasta. Czy jednak nie będzie to niewłaściwe, jeśli na tym zabytkowym miejscu zostaną pochowani współcześni ludzie, którzy nie mają takiego historycznego znaczenia? Czy nie powinniśmy zachować tego miejsca wyłącznie dla tych, którzy już zapisali się na kartach historii?
(Fot. członek SKOnSR Dariusz Lewicki)
Kolumbarium zachodnie i boczne wejście do kaplicy cmentarnej. Ok. 1930 r. Fot. J. Bułhak.
Fragmenty schematu pochówków w kolumbarium zachodnim sporządzonego w 1937 r. przez W. Wejtkę.
Tablica nagrobna w kolumbarium zachodnim. Rys. W. Zahorskiego. 1924 r.
Tablica nagrobna w kolumbarium zachodnim. Rys. W. Zahorskiego. 1924 r.
Tablica nagrobna w kolumbarium zachodnim. Rys. W. Zahorskiego. 1924 r.
Tablica nagrobna w kolumbarium zachodnim. Rys. W. Zahorskiego. 1924 r.