Józef Antoni Malecki (1845-1897)

Józef Antoni Malecki (ur. 14.06.1845 w Dworze Skoczuny, na terenie parafii Nidoki - zm. 08.06.1897 w Wilnie). Był 3 synem w gronie sześciorga pierwszych dzieci Romualda Maleckiego i Wirginii z Woyszwiłłów. W tradycji rodzinnej określany był czasem jako „garbaty”, możliwe, że narodził się z takim rodzajem inwalidztwa, ale nie wykluczone też przygarbienie powstałe na skutek ciężkiej pracy na Syberii, gdzie odbywał wyrok za udział w Powstaniu. Początkowo pobierał nauki we dworze Skoczuny, później mógł pobierać nauki jako uczeń szkół w Wiłkomierzu (lata ok. 1855-1860 r.), następnie przebywał w Wilnie (ok. 1860-1863 r.), gdzie uczęszczał do I Gimnazjum Wileńskiego (szkoły przekształconej w tym czasie przez władze carskie, jako średnią szkołę opartą na bazie dawnego Uniwersytetu). Wiosną 1863 r., kiedy wybuchło powstanie styczniowe na Litwie, był jeszcze niepełnoletni, bo miał w chwili jego rozpoczęcia tylko 18 lat.

Jeszcze przed 1863 r. pomagał braciom (Kacprowi i Dominikowi - oficerom armii carskiej z Petersburga) w przygotowaniach do walki. Później był w jednym z oddziałów (prawdopodobnie u Dominika Maleckiego). Do niewoli rosyjskiej dostał się po bitwie stoczonej w dniu 2.XII.1863 r. Nie znamy miejsca uwięzienia, wiadomo jednak, że w tym czasie do niewoli dostał się też jego brat Dominik (którego 9.XII.1863 r. powieszono w Wiłkomierzu) Może to były okoliczności łagodzące, i po sądzie wojennym został skazany za udział w powstaniu, (na 12 lat prac i 6 lat wygnania do Irkucka) i został zesłany na Wschodnią Syberię. Wyrok z 1864 r. pozbawiał go praw szlacheckich, konfiskował majątek i zsyłał na katorgę. Wyrok wykonano prawdopodobnie w 1864 r., nie znamy miejsca początkowego przebywania, ale później był na Wschodniej Syberii, bo tam urodziło się 3 jego dzieci. Natomiast w jednym z pamiętników wspomniano Józefa Maleckiego w Ufie, jako zesłańca, który wcześniej był w „batalionach orenburskich”, ale to raczej ślad po zesłańcach z 1832 r.

W 1874 r. wydana była carska amnestia, co mogło ułatwić wspólne osiedlenie skazanego i żony. Powrót nastąpił po urodzeniu 3 dziecka: syna Romualda, najwcześniej latem 1878 r. Po powrocie z zesłania, Józef Malecki i żona Konstancja (która spodziewała się już 4 dziecka), zamieszkał w Wilnie. Wielce prawdopodobne jest, że początkowo mieszkał u swojego ojca Romualda w Skoczunach. Zmarł w wieku 52 lat. Został pochowany na cmentarzu na Rossie.