Franciszek Nowicki (1812-1902)

Lokalizacja:
54.668104,25.304387 Pokaż na mapie
Datowanie:
I połowa 1 dzies. XX w.
Autor, warsztat:
nie wiadomo
Materiał:
Granit, beton, żeliwo ogrodzenia
Inskrypcja:

OD SERDECZNYCH PRZYJACIÓŁ

Ś. P. FRANCISZEK NOWICKI / DOKTOR MEDYCYNY UNIWERSYTETU WILEŃSK. / * 1812 + 1902 / −•− /

Status:
objęty ochroną
Sylwetka biograficzna:

Franciszek Nowicki (ur. w 1812 r. w powiecie mińskim - zm. 03.01.1903 r. w Wilnie) syn Jana, drobnego obywatela ziemi mińskiej. Po ukończeniu gimnazjum w Mińsku, poświęcił się studiom lekarskim na Uniwersytecie Wileńskim. Po zamknięciu Uniwersytetu czas jakiś przebywał w województwie brzeskim. Brał pewien udział w powstaniu listopadowym, lecz sprawa ta jako nie wykryta, nie przeszkadzała mu ukończyć studiów w Akademii Medyko-Chirurgicznej w Wilnie ze stopniem lekarza I klasy. Mimo chęci do dalszych studiów w Uniwersytecie dorpackim, musiał iść za wolą starszego brata, opiekuna, i osiedlić się w Pińsku, gdzie zaczął wykonywać swój wyuczony zawód lekarski. Następnie jako lekarz powiatowy zamieszkał w Ihumeniu, gdzie wiele lat przebywał ciesząc się ogólną popularnością.

Czynny w organizacji powstańczej jako komisarz miejski ihumeński, został aresztowany, osadzony w więzieniu i skazany na ciężkie roboty na Syberii. Dzięki wszakże gubernatorowi tobolskiemu Despot Zenowiczowi, który zrobił wszystko, by złagodzić los jego, w katordze nie był, lecz przez czas dłuższy przebywał w więzieniu tobolskim, a następnie osiadł w Krasnojarsku, gdzie jako lekarz zarabiając na życie, zjednał sobie u wszystkich powszechny szacunek. Wreszcie po amnestii w 1877 r. osiadł w Wilnie, już ciężko schorowany. Mieszkając w tym mieście, przyczynił się do odszukania mieszkania Adama Mickiewicza przy zaułku Literackim. Chętny do posługi, był on jeden z najlepszych przedstawicieli wiedzy lekarskiej, jacy wychodzili ze szkoły wileńskiej. Pochowany na cmentarzu na Rossie.

Dodatkowa informacja:

Pomnik nagrobny Franciszka Nowickiego wpisany do Rejestru Dóbr Kultury Litwy z nadanym unikalnym kodem 25327

Bibliografia:

* Józef Bieliński. Stan nauk lekarskich za czasów Akademii Medyko-Chirurgicznej Wileńskiej, bibliograficznie przedstawiony: przyczynek do dziejów medycyny w Polsce. Warszawa. 1888, s. 685-686.

* Zofia Kowalewska. Ze wspomnień wygnańca 1863. Wilno. Księgarnia Józefa Zawadzkiego w Wilnie. 1911, s. 72-98.

* Aleksander Śnieżko. Rossa - miasto umarłych. Groby zasłużonych", t. 2, Wrocław 1970 mps w zbiorach PAU Kraków, s. 318-319.

http://cmentarznarossie.uksw.edu.pl/obiekty.php?id=10301 // projekt zrealizowany został w latach 2013-2016 przez Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie we współpracy z Litewskim Uniwersytetem Edukologicznym (pod kierownictwem Anny Sylwii Czyż i Bartłomieja Gutowskiego)

Autor opisu:
Dariusz Żybort (życiorys), Dariusz Lewicki
Ikonografia: