Maria Strzemińska (1890-1937)

Trasa:
Lokalizacja:
54.67022705055555,25.302572250277777 Pokaż na mapie
Datowanie:
koniec XIX w. - początek XX w.
Autor, warsztat:
nie wiadomo
Materiał:
Granit, beton, imitacja marmuru
Inskrypcja:

Ś. P. Dr. IGNACY STRZEMIŃSKI / 1857 + 1894 / JANINA STRZEMIŃSKA / 1892 + 1894 / KATARZYNA STRZEMIŃSKA / 1857 + 1917 / MARIA STRZEMIŃSKA / 1890 + 1937

Konserwacja, odnowienie:

Pomnik nagrobny rodziny Strzemińskich odnowiono w 2011 r. ze środków uzyskanych z akcji ,,Poznaniacy-Rossie". (Na podstawie: O ludziach dobrego serca http://przewodnik-wilno.lt/wycieczka-po-wilnie/14-sample-data-articles/134-poznaniacy-rossie

Status:
kompleks cmentarza
Sylwetka biograficzna:

Maria Strzemińska (ur. 1890 - zm. 1937 w Wilnie) Córka znanego powstańca i cenionego lekarza Dr Ignacego Strzemińskiego. Ukończyła gimnazjum w Wilnie, poczem wyjechała do Moskwy do Uniwersytetu na wydział lekarski z przesłuchania którego otrzymała absolutorium. Podczas okupacji niemieckiej prowadziła w Wilnie Instytut Szczepienia Ospy. W 1916 r. przeszła ciężki dur plamisty w konsekwencji którego w 1917 r. straciła wzrok. Ciężkie to kalectwo przyjęła dr Strzemińska ze zdumiewającym opanowaniem siebie mocą i pogodą ducha, jakkolwiek utrata wzroku przecięła zdawałoby się cel jej życia. Z natury ogromnie aktywna - obmyśla pracę, której by się mogła oddać w zmienionych warunkach bytowania. Bardzo uspołeczniona i przejęta obecnie do głębi serca współczuciem dla swych towarzyszy niedoli - niewidomych, postanawia poświęcić swe życie w służbie dla nich.

W tym czasie pracuje nad sobą - zdaje w Wilnie w 1927 r. egzaminy pedagogiczne i jedzie do Warszawy na Instytut Pedagogiczny specjalny. Kończy instytut, zainteresowuje władze szkolne sprawą utworzenia szkoły dla niewidomych z Wileńszczyzny, Nowogródczyzny i Polesia. Praca w tej szkole staje się odtąd główną treścią życia dr. Marii Strzemińskiej. Wyglądała sama jak gdyby miała oczy zdrowe, jasne i niezmęczone i w życiu zapomniała o swoim kalectwie. Pełna poświęcenia, pełna zapału, niesłychanie czynna, od rana do wieczora była zajęta jest realizowaniem idei ulżenia życia niewidomym. Dzięki jej inicjatywie powstało w Wilnie w 1927 r. Tow. Kuratorium nad Ociemniałymi. Głównie jej staraniem został założony T-wo internat dla dzieci ze szkołą dla dorosłych, kursa koszykarskie i sklepy wyrobów koszykarskich wykonanych przez ociemniałych. Dzieciom w szkole dawała całą siebie, dawała codziennie więcej serca, więcej pracy, troszczyła się o każde dziecko, o jego wyrobienie religijne i moralne, jego umysł, charakter, a także o jego zdrowie.                                                                                                                                                                     

Z biegiem czasu zainteresowuje władze szkolne i tworzy od jesieni 1936 r. kursy zawodowe dla absolwentów szkoły powszechnej specjalnej dla dzieci niewidomych, które mają objąć dział koszykarstwa, tkactwa i rolnictwa. W jesieni 1937 r. ciężko zachorowała, jednak nie przestawała troszczyć się o losy szkoły, ciągle była z nią w kontakcie, chciałaby zdawałoby się każde tchnienie swego gasnącego życia poświęcić jeszcze szkole. Pochowana na Starej Rossie w Wilnie.

Dodatkowa informacja:

NEKROLOG

Doktór Marla Strzemińska - członek Zarządu Kuratorium nad Ociemniałymi w Wilnie, nieodżałowana Kierowniczka Zakładów Ociemniałych i Szkoły Powszechnej Nr. 46 w Wilnie, po ciężkiej i długiej chorobie, zasnęła w Bogu dnia 24-go listopada 1937 roku. Eksportacja zwłok z domu żałoby, ul. Garbarska Nr. 3, odbędzie się dnia 25 listopada, o godz 17-ej do Kościoła św. Ducha, ul. Dominikańska. Pogrzeb po nabożeństwie żałobnym odbędzie się w dniu 26 listopada, o godz. 9-ej na cmentarz Rossa O czym zawiadamia, pogrążony w głębokim smutku ZARZĄD KURATORIUM NAD OCIEMNIAŁYMI. (Dziennik Wileński. 1937. Nr. 324, s. 1)

Prawdopodobnie nie zachowały się szkice, obrazy lub zdjęcia przedstawiające Marię Strzemińską.

Bibliografia:

* Napoleon Mitraszewski. DOKTOR MARIA STRZEMIŃSKA // Zawsze redaktor // http://jozefszczurek.pl/STRZEMIŃSKA.html 

* Wiesław Strzelecki. Polski Słownik Biograficzny. Nakładem Polskiej Akademii Umiejętności. 1935, t. 45, s. 37-38

* Ś. P. Maria Strzemińska // Dziennik Wileński. 1937. Nr. 325, s. 2 // https://polona.pl/archive?uid=15744888&cid=21402835 

* Aleksander Śnieżko. Rossa - miasto umarłych. Groby zasłużonych. Wrocław 1970 mps w zbiorach Biblioteki Ossolineum we Wrocławiu, s. 422-425

http://cmentarznarossie.uksw.edu.pl/obiekty.php?id=3848 // projekt zrealizowany został w latach 2013-2016 przez Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie we współpracy z Litewskim Uniwersytetem Edukologicznym (pod kierownictwem Anny Sylwii Czyż i Bartłomieja Gutowskiego) 

Autor opisu:
Dariusz Żybort (życiorys), Dariusz Lewicki