Tadeusz Rostworowski (1860-1928)

Trasa:
Lokalizacja:
54.668716430555556,25.304397582777778 Pokaż na mapie
Datowanie:
koniec 3 dzies. XX w.
Autor, warsztat:
nie wiadomo
Materiał:
Beton, granit, cegły
Inskrypcja:

Ś.+P. / TADEUSZ HRABIA ROSTWOROWSKI / 1860 - 1928

Konserwacja, odnowienie:

W 2015 r. został odnowiony nagrobek Tadeusza Rostworowskiego. Prace te były finansowane przez sygnatariusza Aktu 11 Marca adwokata Czesława Okińczyca i jego małżonkę Henrykę Okińczyc. Podczas obchodu swojego jubileuszu solenizant zwrócił się z prośbą do gości o składanie datków na konserwację wspomnianego nagrobka. Był to piękny prezent dla samego siebie i dla miasta. (Na podstawie: Cmentarz na Rossie w Wilnie: historia, sztuka, przyroda. Kraków. 2019, s. 492)

Status:
objęty ochroną
Sylwetka biograficzna:

Tadeusz Maria Rostworowski (ur. 21.03.1860 w Kowalewszczyźnie koło Tykocina (obecnie woj. podlaskie) – zm. 08.23.1928 w Wilnie). Uczył się w Poznaniu, Warszawie, studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu. Dwa jego studenckie projekty wyróżnione zostały srebrnymi medalami. Po wykonaniu pracy dyplomowej – projekt pałacu wielkoksiążęcego w stolicy – otrzymał stopień architekta. Kontynuował naukę w Krakowie, Monachium, Rzymie i Paryżu.

Po studiach Rostworowski osiadł w Wilnie, gdzie posiadał czynszowe kamienice, które sam zaprojektował, przy ul. Sodų 17/Šopeno 1, ul. Pylimo 4. W ostatniej znajduje się obecnie Państwowe Żydowskie Muzeum Gaona. Otrzymywał także liczne zamówienia od okolicznego ziemiaństwa na budowę i rozbudowę dworów, pałaców i kościołów. Współpracował m.in. z belgijskim architektem de Waegh przy neogotyckiej rozbudowie pałacu Władysława Tyszkiewicza w Landwarowie.

Tadeusz Rostworowski zajmował się malarstwem – tworzył obrazy ołtarzowe dla kościołów oraz akwarele i portrety olejne. Często odwiedzał Rostworowskiego ksiądz prałat Karol Lubianiec, twórca, opiekun zakładów rzemieślniczych i wychowawczych ,,Dom Serca Jezusowego” dla sierot. Rostworowski wykonywał dla warsztatów stolarskich i ślusarskich rysunki oraz projekty ołtarzy, konfesjonałów, balasek, a także mebli, drzwi, okien itp. Prawdopodobnie, że to właśnie T. Rostworowski jest autorem ołtarza głównego i bocznego kościoła Opatrzności Bożej na Dobrej Radzie w Wilnie.

Rostworowski zbudował lub przebudował blisko trzydzieści kościołów na Podlasiu i Litwie, z których wspomnieć należy kościoły w Bieniakoniach, Landwarowie, Malatach, Białej Wace i Solecznikach. Wiele budowli realizowanych przez Rostworowskiego znajdowało się w samym Wilnie. W ostatnim dziesięcioleciu XIX w. wznosił tam oprócz gmachów użyteczności publicznej całe kompleksy wielopiętrowych domów czynszowych i własnościowych, zwłaszcza przy nowo wytyczonej ul. Szopena i na rozbudowującym się przedmieściu Pohulanka. W stylu neobarokowym przebudował Rostworowski w r. 1895 miejski pałac Ignacego Korwin-Milewskiego przy ul. K. Sirvydo 6. Obecnie znajduje się tu siedziba Związku Pisarzy Litwy.

Hr. Rostworowski był jednym z założycieli i długoletnim prezesem Towarzystwa Techników w Wilnie. Prowadził Biuro Budowlane, które „sporządzało projekty domów czynszowych, kościołów, willi, pałaców, wnętrz, kosztorysy i zapewniało nadzór techniczny”. Uczestniczył również w pracach zespołu odbudowującego stacje kolejowe Dyrekcji Wileńskiej na Wielkiej Pohulance (obecnie skrzyżowanie ul. J. Basanavičiaus i Mindaugo). Ogromną popularność przyniosła mu budowa reprezentacyjnego hotelu St. Georges przy ówczesnej ul. Świętojerskiej 20, w okresie międzywojennym ulicy A. Mickiewicza, obecnie al. Giedymina, którego budowę sam sfinansował.

Dodatkowa informacja:

Pomnik nagrobny Tadeusza Rostworowskiego wpisany do Rejestru Dóbr Kultury Litwy z nadanym unikalnym kodem 34977

NEKROLOG

TADEUSZ ROSTWOROWSKI – ur. 22 marca 1860 r. zmarł w Wilnie 23 sierpnia 1928 r. Eksportacja z domu żałoby odbędzie się w niedzielę 26 sierpnia o godz. 7 wiecz. Do kościoła św. Jakóba. Nabożeństwo żałobne w poniedziałek o godz. 10-ej rano po którem odprowadzenie zwłok na cmentarz Rossa. Świeć Panie nad Jego duszą. (Dziennik Wileński 1928, Nr 193, s. 1)

Bibliografia:

* Edmund Małachowicz. Cmentarz na Rossie w Wilnie. Wrocław-Warszawa-Kraków. 1993, s. 297

* Andrzej Rostworowski. Ziemia, której już nie zobaczysz. Wspomnienia kresowe. Warszawa. 2015

* Społeczny Komitet Opieki nad Starą Rossą. Wilno. 2015, s. 68-69

* Aleksander Śnieżko. Rossa - miasto umarłych. Groby zasłużonych. Wrocław 1970 mps w zbiorach Biblioteki Ossolineum we Wrocławiu, s. 380-381

* Tomas Venclova. Vilniaus vardai. Vilnius, 2006, s. 205

http://cmentarznarossie.uksw.edu.pl/obiekty.php?id=5773 // // projekt zrealizowany został w latach 2013-2016 przez Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie we współpracy z Litewskim Uniwersytetem Edukologicznym (pod kierownictwem Anny Sylwii Czyż i Bartłomieja Gutowskiego)

Autor opisu:
Dariusz Lewicki
Ikonografia: