Ś + P PROF. RZEŹBY USB / BOLESŁAW BAŁZUKIEWICZ / 1879-1935
Według kartoteki Wacława Wejtko początkowo nagrobek Bolesława Bałzukiewicza był w formie drewnianego krzyża z krucyfiksem i blaszaną tabliczką z napisem: S + P / Bolesław Bałzukiewicz / Artysta Rzeźbiarz / Profesor Wydz. Sztuk Piękn. USB w Wilnie / Zm. dn. 12 lutego 1935 w wieku lat 56.
W 115-tą rocznicę urodzin Bolesława Bałzukiewicza, w 1994 r. SKOnSR zajął się godniejszym uporządkowaniem miejsca wiecznego spoczynku tego rzeźbiarza. Nagrobek był w ruinach. Projekt pomnika gratisowo opracował architekt, profesor Eduardas Budreika (1918-2007). Do współpracy zaprosił swego kolegę Leonasa Žuklysa, który wykonał za symboliczną cenę medalion z portretem rzeźbiarza. Pani Donata Nowak, prezes wrocławskiej Fundacji im. Adama Mickiewicza, przeznaczyła 1000 USD na urzeczywistnienie tego projektu.
W 1994 r. z pomnika nagrobnego Bolesława Bałzukiewicza skradziono brązową płaskorzeźbę, a rok później zastąpiono ją gipsowym odlewem.
Bolesław Bałzukiewicz (ur. 12.02.1879 w Wilnie, zm. 13.02.1935 tamże) – polski rzeźbiarz, profesor Uniwersytetu Stefana Batorego; brat malarza Józefa Bałzukiewicza i malarki Łucji Bałzukiewicz. Początkowo kształcił się w Szkole Rysunkowej Iwana Trutniewa w Wilnie. W latach 1897–1902 studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, w pracowni Konstantego Laszczki i Alfreda Dauna, później w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Pięknych w Paryżu. Był współpracownikiem Antoniego Wiwulskiego w czasie pracy nad pomnikiem Grunwaldzkim w Krakowie.
Bolesław Bałzukiewicz jest autorem wielu pomników, m.in. kompozytora Stanisława Moniuszki i mecenasa sztuki Józefa Montwiłła; oba znajdują się na skwerach przykościelnych w Wilnie. Stworzył też wiele rzeźb alegorycznych, jak „Emigranci”, „Sieroty”, „Wojna”. Stworzył też popiersia Adama Mickiewicza i Joachima Lelewela, a także nagrobek brata Józefa Bałzukiewicza. W roku 1919 został powołany na stanowisko profesora rzeźby na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie. Pozostał na tym stanowisku do końca życia w roku 1935.
Pomnik nagrobny Bolesława Bałzukiewicza wpisany do Rejestru Dóbr Kultury Litwy z nadanym unikalnym kodem 25244
NEKROLOG
BOLESŁAW BAŁZUKIEWICZ - artysta-rzeźbiarz. Zastępca profesora rzeźby Wydziału Sztuk Pięknych U. S. B. urodzony 12 lutego 1879 r. zmarł nagle 13 lutego 1935 r. Eksportacja z domu żałoby przy ul. Kalwaryjskiej 77 do Kościoła św. Jana odbędzie się w piątek 15 b. m. o g. 17-ej. Nabożeństwo żałobne odprawione zostanie w Kościele św. Jana w sobotę 16 b. m. o godz. 10-ej, poczem nastąpi odprowadzenie zwłok na cemtarz Rossa. O tych żałobnych obrzędach zawiadamia REKTOR I SENAT Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. (Kurier Wileński. 1935. Nr. 44, s. 1)
* Michał Brensztejn. Polski Słownik Biograficzny. T. 1. Kraków. 1935, s. 254
* Społeczny Komitet Opieki nad Starą Rossą. Wilno. 2015, s. 34-36
* Ś. p. prof. Bolesław Bałzukiewicz // Kurier Wileński. 1935. Nr. 44, s. 5 // https://polona.pl/archive?uid=12662446&cid=34748515
* Aleksander Śnieżko. Rossa - miasto umarłych. Groby zasłużonych. t. 1, Wrocław 1970 mps w zbiorach PAU Kraków, s. 28
* Vilniaus Dailės draugija 1908—1915. Parodos katalogas. Vilnius: Lietuvos dailės muziejus. 1999, s. 39-40
* Zgon ś. p. Bolesława Bałzukiewicza // Dziennik Wileński. 1935. Nr. 44, s. 5 // https://polona.pl/archive?uid=22052755&cid=27682289
* http://cmentarznarossie.uksw.edu.pl/obiekty.php?id=10269 // projekt zrealizowany został w latach 2013-2016 przez Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie we współpracy z Litewskim Uniwersytetem Edukologicznym (pod kierownictwem Anny Sylwii Czyż i Bartłomieja Gutowskiego)
