Ludwik Sztyrmer (1809-1886)

Ludwik Sztyrmer (ur. 18.04.1809 w Płońsku - zm. 23.05.1886) Przyszedł na świat jako syn lekarza wojskowego Jakuba i Julianny z Linkowskich, wdowy po Kraszewskim. Kształcił się w Siedlcach, następnie w korpusie kadetów w Kaliszu, w latach 1825-29 w szkole wojskowej Aplikacyjnej w Warszawie. Po ukończeniu szkoły jako podporucznik artylerii pieszej, przebywał w latach 1829-30 w Kozienicach. W powstaniu listopadowym walczył w bitwie pod Grochowem. Wzięty do niewoli, zesłany do Wiatki. Ciekawe jest, jako powstańca polskiego, będącego w niewoli, co skłoniło go, że zdecydował się wstąpić na służbę w armii rosyjskiej. W latach 1832-1834 w nowej służbie przebywa w Finlandii, a w 1834 r. wstępuje do Akademii wojskowej sztabu generalnego. W akademii kolegował, ze znanym później ministrem Miliutinem, zaś z powodu słabej znajomości języka rosyjskiego, należąc do prymusów Akademii, korzystał ze specjalnych dla niego wykładów w języku francuskim.
Po ukończeniu Akademii jako pułkownik sztabu generalnego został naczelnikiem wydziału w Departamencie Wojskowych Osad i zarządzającym kancelarią Akademii Wojskowej w Petersburgu. W kilka lat potem piastował stanowisko wysokie w armii rosyjskiej mianowicie: pułkownika Cezarkiego Sztabu Generalnego. Około 1838 r. żeni się z Eleonorą Janowską. Otrzymał w końcu rangę generała sztabu generalnego.

Ludwik Sztyrmer jeden z pierwszych w literaturze polskiej zaczął pisać powieści psychologiczne. Tworzył on od roku 1840 przez niespełna lat 20. Wówczcas około „Niezabudki” – rocznika Jana Barszczawskiego i „Tygodnika Petersburskiego” skupiali się literaci: Przecławski, Rzewuski, Holewiński, Grabowski, do których grona należał i Sztyrmer. Jako publicysta Sztyrmer odznaczał się ciętością pióra i bezwzględnością sądu, używając pseudonimu: Gerwazego Bomby.Nikt wówczas z czytelników nie przypuszczał, że pod imieniem Eleonory Sztyrmer jako autorki, ukrywa się właściwy autor generał rosyjski pochodzenia polskiego, autor takich powieści psychologicznych jak: „Kataleptyk”, „Trupia głowa”, „Noce bezsenne” i wiele innych. Zasługi literackie Sztyrmera ocenił należycie Piotr Chmielewski w swej pracy pt. „Nasi powieściopisarze”, a przedtem w „ Złotej przędzy literatury polskiej”. Powieści te później zatarły się w pamięci czytelników już od daty 1859, kiedy to ukazała się już ostatnia z wyżej wymienionych powieści. Na 10 lat przed zgonem zaczęła rozwijać się u Sztyrmera straszna choroba. Lekarze orzekli, że to jest rozmiękczenie mózgu. Upadek sił umysłowych, że od roku 1880 Sztyrmer stał się zupełnie niepoczytalnym i zostawał pod nieustanną opieką osułej małżonki, która na każdym kroku nad nim czuwała. W taki stanie w 1884 r. przewieziono go z Petersburga do Wilna, gdzie po 4 latach umarł. Został pochowany na cmentarzu na Rossie.