Aleksander Dalewski (1827-1862)

Lokalizacja:
54.668541,25.305063 Pokaż na mapie
Datowanie:
I połowa 7 dzies. XX w.
Autor, warsztat:
nie wiadomo
Materiał:
Granit, beton
Inskrypcja:

† Aleksander DALEWSKI / ur 12 Stycznia 1827 r. / um. 14 kwietnia 1862 r. / Nieznękany niedolą uczniu Chrystusowy / Wierny Mistrzowi Sercem i posłuszny czynem / Krzepiłeś Twego ducha odważne i słowy = Usque ad finem / Współwygnańcy przed laty składamy Ci w darze, / Mogiłę Twoją męstwa wieńczymy wawrzynem, / Dłoń sobie podajem, tem hasłem zagrzane / Usque ad finem.

Konserwacja, odnowienie:

Nagrobek był poszukiwany w okresie 20-lecia. Po odnalezieniu poddano go renowacji (kosztem rodziny prof. Michała Homolickiego). 

Status:
objęty ochroną
Sylwetka biograficzna:

Aleksander Dalewski (ur. 1827 r. we wsi Kunkułce - zm. 1862 r. w Wilnie) Uczył się w Wileńskiej szkole handlowej, a następnie w gimnazjum w Wilnie (1844-1846), który nie ukończył. Pracował jako nauczyciel. Wraz z bratem Franciszkiem założył w 1846 r. tajną organizację polską młodzieży w Wilnie pod nazwą "Związek Bratni", tak zwany "spisek braci Dalewskich". W 1849 r. został aresztowany i osadzony w Wilnie, a następnie skazany na 10 lat ciężkich robót. Przeszedł ciężką pracę w Nerczyńsku. W 1858 r. wrócił do Wilna na podstawie amnestii. Pogrzeb jego na cmentarzu na Rossie stał się manifestacją patriotyczną młodzieży wileńskiej. 

Dodatkowa informacja:

Płytę nagrobną Aleksandrowi Dalewskiemu wznieśli ze składek trzej artyści malarze: Bolesław Rusiecki, Edward Pawłowicz i Alfred Romer.

Prawdopodobnie nie zachowały się szkice, zdjęcia lub obrazy przedstawiające Aleksandra Dalewskiego

Bibliografia:

* Aleksander Śnieżko. Rossa - miasto umarłych. Groby zasłużonych, t. 1, Wrocław 1970 mps w zbiorach PAU Kraków, s. 87-93

* Edmund Małachowicz. Cmentarz na Rossie w Wilnie. Wrocław-Warszawa-Kraków. 1993, s. 350-351

* J. Ciechanowicz, B. Kosman, M. Kosman. Na wileńskiej Rossie. Poznań 1990, s. 108-110

* Rodzina Dalewskich. Z powodu rocznicy powstania styczniowego // Kurjer Wileński. 1940. Nr. 17, s. 3

http://cmentarznarossie.uksw.edu.pl/obiekty.php?id=3328 // projekt zrealizowany został w latach 2013-2016 przez Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie we współpracy z Litewskim Uniwersytetem Edukologicznym (pod kierownictwem Anny Sylwii Czyż i Bartłomieja Gutowskiego)     

Autor opisu:
Dariusz Lewicki