JUOZAS ZIKARAS

Juozas Zikaras (ur.18.11.1881 w Paliukai w rejonie poniewieskim, zm. 10.11.1944 w Kownie śmiercią samobójczą pod naciskiem służb sowieckich) – litewski rzeźbiarz i medalier. Urodził się w rodzinie bezrolnego chłopa. Początkowo pracował jako stolarz i zajmował się handlem, a następnie był dozorcą w seminarium nauczycielskim w Poniewieżu. Nauczył się grać na skrzypcach i występował z regionalną orkiestrą. W czasie wolnym rzeźbił w drewnie, malował portrety i pejzaże. Rozpoczął naukę w szkole artystycznej w Wilnie, kontynuując ją w Petersburgu, gdzie w 1916 r. zdobył dyplom rzeźbiarza.

W 1918 r. powrócił na Litwę. Podjął pracę jako nauczyciel sztuki w gimnazjum oraz w seminarium nauczycielskim w Poniewieżu. Zaczął tworzyć rzeźby z brązu. Pomnik Wolności jego autorstwa został odsłonięty w 1928 r. w Kownie z okazji dziesięciolecia niepodległości Litwy, a rzeźba ta stała się symbolem wolności dla narodu litewskiego. Personifikacja Pomnika Wolności posłużyła jako główny motyw Medalu Niepodległości Litwy. Zaprojektował także Medal Pierwszego Wojskowego oraz litewskie monety (lity), wprowadzone do obiegu w 1925 r.

W 1931 r. Juozas Zikaras zaprojektował i wykonał jedyny nagrobek litewskiego kompozytora, malarza i grafika Mikolajusa Konstantina Čiurlionisa na Starej Rossie. Pomnik został zniszczony podczas II wojny światowej, odnowiony w 1965 r. wraz z nową płaskorzeźbą aut. Eduardasa Budreiki (1918-2007), a w 1995 r. były przeprowadzone prace konserwatorskie.

Pomnik nagrobny Mikolajusa Konstantina Čiurlionisa